TIMISOARA
Turyści często, choć niesłusznie, omijają Timisoarę (po węgiersku Temesvar, po niemiecku Temeschburg). Czwarte co do wielkości miasto w Rumunii (334 tys. mieszkańców), z kafejkami pod gołym niebem i imponującymi budowlami z czasów Habsburgów przy dwóch głównych placach, ma w sobie jakiś śródziemnomorski urok. Na plus trzeba mu także zapisać świetną operę i teatr (swój udział ma w tym osiem tysięcy tutejszych studentów).
Okręg Timis, którego stolicą jest Timisoara, to najbogatszy region rolniczy w Rumunii. To tutaj w grudniu 1989 r. wybuchła rewolucja, która ogarnęła cały kraj i w rezultacie obaliła Ceausescu.
Otaczająca Timisoarę nizina Banat przechodzi dalej na zachód w jugosłowiańską Wojwodinę, a przecinający miasto kanał Bega łączy się – również na terenie Jugosławii – z Cisą. Przepływająca w pobliżu rzeka Temesz (Timis) kieruje się na południowy zachód i uchodzi do Dunaju tuż poniżej Belgradu.
Orientacja
Dworzec kolejowy Timisoara-Nord leży nieco na zachód od centrum miasta. Można z niego pójść na wschód bulwarem Republicii do Opery, a następnie jedną przecznicę na północ do tonącego w zieleni Piata Libertatii. Dwie przecznice dalej na północ położony jest stary rynek – Piata Unirii.
Można też podjechać trolejbusem #11 lub 14, kursującymi po bulevardul Republicii i dalej w lewo (na północ) ulicą 1 Mai.
Czynna całą dobę przechowalnia na dworcu mieści się na początku podziemnego przejścia na perony.
Dworzec autobusowy znajduje się obok targu Idsefin, trzy przecznice od kolejowego. Z dworca kolejowego do autobusowego idzie się ulicą General Dragalina na południe do kanału i dalej po jego drugiej stronie na zachód, do następnego mostu.
Informacje
Biura turystyczne – Funkcję nieoficjalnego biura turystycznego w Timisoarze pełni Cardinal (tel.191911), bulevardul Republicii 6. Nie załatwia ono noclegów na kwaterach prywatnych, a oficjalnie reprezentuje linie lotnicze Malev, Delta i TAROM. Agentia de Turism Banatul, po wschodniej stronie hotelu Timisoara, sprzedaje plany miasta i również nie zajmuje się kwaterami prywatnymi.
Oddział Automobil Clubul Roman (tel.115819), strada Hector 1, znajduje się naprzeciwko bastionu Beraria przy murach starego miasta, jedną przecznicę od hotelu Continental.
Konsulat jugosłowiański – Przedstawicielstwo Jugosławii, przy strada Remus 4, przyjmuje wnioski wizowe pn.-czw. 9.00-12.00. Do konsulatu z centrum miasta trzeba iść przez most bulwarem 16 Decembrie 1989, zaraz za mostem skręcić w lewo w biegnący wzdłuż kanału na wschód bulevardul Tudor Vladimirescu, z niego skręcić w pierwszą w prawo strada Caraiman, a z niej w pierwszą w lewo strada Remus (na Piata Plevnei). Do konsulatu pozostaje stąd już tylko jakieś 100 m – dwie przecznice prosto.
Pieniądze – Czeki podróżne można wymienić w Banca Comerciala Romana, przy bulevardul Revolutiei 1, naprzeciwko hotelu Continental (pn.-pt. 8.30-12.00) lub w oddziale BANC przy strada 9 Mai, zaraz obok Piata Libertatii (pn.-pt.9.00-13.00).
Poza tym przed hotelem Continental kręcą się cinkciarze wymieniający leje na forinty lub odwrotnie.
Poczta i telekomunikacja – Nowa centrala telefoniczna (codz. 7.00-21.00) Romtelecom znajduje się przy bulevardul Mihai Eminescu, blisko Piata Victoriei. Kierunkowy do Timisoary: 056.
Zwiedzanie
Przy najbardziej malowniczym placu Timisoary, Piata Unirii, można obejrzeć barokowy kościół katolicki (1754), fontannę, barokowy pałac-muzeum sztuki (zamknięty z powodu remontu) oraz Kościół Serbski (1754). Przed tym ostatnim bulgocze źródełko, po wodę z którego przyjeżdżają z butelkami nawet mieszkańcy odległych dzielnic.
Z placu można się przejść ulicą Palanca kawałek na wschód do Muzeum Etnograficznego (zamkn. pn.|, przy strada Popa Sapca 8, wystawiającego ludowe stroje i rękodzieło z Banatu.
Na południe odchodzi od Piata Unirii strada V Alecsandrii, prowadząca na Piata Libertatii, gdzie stoi zabytkowy ratusz (1734). Dalej najlepiej pójść prosto ulicą Lucian Blaga do XV-wiecznego pałacu Hunyadych, z regionalnym Muzeum Historycznym (zamkn. pn.). Co prawda, eksponaty są opisane tylko po rumuńsku, ale i tak warto zajrzeć do środka.
Przy kolorowym, pełnym sklepów i kawiarni Piata Victoriei, nieco dalej na zachód, znajduje się gmach Opery oraz – pod nr. 6 – prywatna Galeria Helios, z niezłą kolekcją miejscowej sztuki współczesnej. Po przeciwnej stronie promenady warto zwrócić uwagę na kolumnę zwieńczoną figurami Romulusa i Remusa – jest to dar miasta Rzymu.
Piata Victoriei zamyka od południowego zachodu prawosławna cerkiew metropolitarna (1946), przed którą umieszczono drewniane tablice upamiętniające zabitych podczas walk 16-22 grudnia 1989 r.
Rewolucja wybuchła 15 grudnia w węgierskim kościele protestanckim Biserica Reformata Tókes, strada Timotei Cipariu 1, w pobliżu dzisiejszego bulevardul 16 Decembrie 1989. (Nieco więcej na ten temat można znaleźć we wstępnie do niniejszego rozdziału). Świątynia znajduje się na piętrze i jest zazwyczaj zamknięta, ale można poprosić o otwarcie kogoś z biura; wypada wówczas zostawić jakiś datek.