Udar cieplny – Przyczyną tego groźnego, a czasami nawet śmiertelnego porażenia jest uszkodzenie ośrodka termoregulacji, co prowadzi do gwałtownego podwyższenia temperatury ciała. Na udar najbardziej narażeni są ludzie, którzy przebywają przez dłuższy czas w bardzo gorącym środowisku. Dlatego turyści przybywający na tereny, gdzie temperatura powietrza jest bardzo wysoka, powinni unikać picia alkoholu i wysiłku fizycznego.
Objawy udaru to złe samopoczucie, częściowe lub całkowite zatrzymanie wydzielania potu, wysoka gorączka (39-41°C) oraz zaczerwienienie skóry. U chorych pojawiają się ostre bóle głowy, zaburzenia koordynacji ruchowej oraz stany lękowe, czasami połączone nawet z agresją. Zwykle przechodzą one w majaczenie, któremu towarzyszą drgawki. W wypadku wystąpienia powyższych objawów należy niezwłocznie wezwać pogotowie i umieścić chorego w szpitalu. W oczekiwaniu na pomoc lekarską najlepiej przenieść chorego do chłodnego pomieszczenia, rozebrać go, a następnie owinąć mokrym prześcieradłem lub ręcznikiem.
Grzybice – Grzybicą można się zarazić na przykład od zwierząt lub spacerując boso po mokrych powierzchniach, pod prysznicem albo na kąpielisku.
Aby zapobiec zakażeniu, należy nosić luźną odzież, najlepiej wykonaną z włókien naturalnych, oraz unikać zawilgocenia. Jeżeli zaś zauważy się jakiekolwiek zmiany na skórze, wystarczy codziennie przemywać je środkiem dezynfekującym lub wodą i mydłem leczniczym, a następnie dokładnie osuszyć i zastosować specjalną anty-grzybiczną zasypkę. Promienie słoneczne są doskonałym środkiem leczniczym dla podrażnionej skóry. Warto pamiętać, że przyczyną grzybicy bywa często niedokładnie wyprana bielizna i ręczniki.
Wychłodzenie (hipotermia) – Nadmiar chłodu jest równie niebezpieczny jak zbyt wysoka temperatura – może stać się przyczyną hipotermii. Turyści udający się na piesze wędrówki w góry powinni zabrać ze sobą ciepłą odzież, gdyż na tych terenach temperatura w nocy zwykle gwałtownie spada. Hipotermia objawia się wtedy, gdy organizm traci ciepło szybciej, niż jest w stanie je produkować, w wyniku czego spada wewnętrzna temperatura ciała. To niewiarygodne, jak łatwo zwykłe wychłodzenie może się przerodzić w ten groźny dla organizmu stan, będący wynikiem działania takich czynników, jak wiatr, przemoczona odzież, przemęczenie i głód, nawet jeśli temperatura nie spada poniżej 0°C. Dlatego zaleca się ubierać warstwowo; wełna, jedwab, a także niektóre włókna sztuczne doskonale utrzymują ciepło. Nie wolno zapominać o nakryciu głowy, jako że tą drogą traci się dużą ilość ciepła, oraz o płaszczu przeciwdeszczowym, który zapobiegnie przemoczeniu odzieży. Wyruszając na wędrówkę, należy zabrać ze sobą prowiant bogaty w składniki energetyczne, niezbędne do szybkiej produkcji ciepła, a także dużą ilość płynów. Niezbędny jest też śpiwór lub ciepły koc.
Objawami hipotermii są wyczerpanie, brak czucia (zwłaszcza w palcach), dreszcze, zaburzenia mowy, nadpobudliwość lub senność, zaburzenia równowagi, zawroty głowy, skurcze mięśni i nagłe przypływy energii. Chorzy mogą zachowywać się nieracjonalnie, na przykład próbując zdjąć ubranie, twierdząc, że jest im bardzo ciepło.
Pierwsza pomoc polega na umieszczeniu chorego w miejscu osłoniętym od deszczu i wiatru oraz przebraniu go w ciepłą i suchą odzież. Cierpiącym na tę dolegliwość podaje się ciepłe napoje (nigdy alkohol!) i wysokokaloryczne lek-kostrawne pożywienie. Nie należy wykonywać masażu ciała, ale pozwolić, aby samo stopniowo się ogrzewało. Powinno to wystarczyć w lekkich przypadkach hipotermii. Wczesne rozpoznanie schorzenia i prawidłowe udzielenie pierwszej pomocy zapobiegnie komplikacjom, które mogą nawet prowadzić do śmierci.
Choroba lokomocyjna – Najłatwiejszym sposobem zapobiegania nudnościom podczas jazdy jest unikanie spożywania ciężkostrawnych potraw bezpośrednio przed podróżą. Turyści, którzy często zapadają na tę dolegliwość, powinni poszukać miejsca, które najmniej narażone jest na wstrząsy w czasie jazdy – blisko skrzydeł w samolocie, na środku autobusu i pokładu statku. Dużą ulgę przynosi świeże powietrze, zaś lektura i palenie tylko pogarszają stan. Tym, którzy chcą się ustrzec przed nudnościami, radzi się, aby pomyśleli o tym jeszcze przed wyjazdem, gdyż leki przyjmowane po wystąpieniu objawów niewiele pomagają. Najpopularniejszym lekiem jest Aviomarin, a naturalnym środkiem zapobiegawczym – imbir.
Biegunka Najczęstszą przyczyną rozwolnienia jest zmiana wody, kuchni lub klimatu. O wiele groźniejsza jest biegunka wywołana spożyciem zakażonej wody lub nieświeżych potraw. Pomimo zażycia środków zapobiegawczych
podróżni bardzo często cierpią na tę dolegliwość. Jednak kilkakrotne odwiedzanie tolaety przy braku innych objawów nie jest jeszcze niepokojące. Średnie rozwolnienie z kilkoma wypróżnieniami w ciągu dnia nie jest poważną chorobą, a jedynie przykrą dolegliwością.
Biegunka bardzo często prowadzi do odwodnienia, szczególnie niebezpiecznego u dzieci, dlatego w pierwszym rzędzie należy uzupełnić płyny. Najlepiej nadaje się do tego słaba herbata z odrobiną cukru, woda mineralna oraz niegazowane napoje rozcieńczone pół na pół z wodą. W cięższych przypadkach konieczne jest uzupełnienie niedoboru soli mineralnych. W aptekach można zaopatrzyć się w specjalne preparaty zawierające niezbędne dla organizmu substancje mineralne. Zawartość jednego woreczka rozpuszcza się w litrze wody, przegotowanej lub mineralnej. Można je także zastąpić zwykłą osłodzoną wodą (8 łyżeczek cukru na litr wody) i podawać choremu wraz z solonymi krakersami. Do czasu pełnego wyzdrowienia konieczne jest przestrzeganie diety.
Lomotil i imodium umożliwiają złagodzenie objawów biegunki, ale nie usuwają jej przyczyn, dlatego używa się ich jedynie w razie potrzeby, np. w czasie podróży. Dzieciom należy podać raczej imodium, pamiętając przede wszystkim o uzupełnianiu płynów. Środków tych nie należy przyjmować przy wysokiej gorączce lub poważnym odwodnieniu ogranizmu.
Leczenie antybiotykami jest konieczne w następujących przypadkach:
– przy krwawej biegunce, której towarzyszy wydzielenie śluzu (w takim przypadku nie należy zażywać ani imodium, ani lomotilu),
– przy ostrej biegunce z gorączką i pojawiającą się sennością,
– przy rozwolnieniu trwającemu ponad pięć dni,
– przy silnej biegunce, jeżeli musimy kontynuować podróż.
Zalecanym środkiem (wyłącznie dla dorosłych) jest norfloxacin, przyjmowany w dawce 400 mg dwa razy dziennie przez trzy dni, lub ciprofloxacin, dawkowany podobnie, lecz w dozach 500-miligramowy ch.
Bardzo skuteczny jest też subsalicylan bizmutu (Peptobismol), którego dwie tabletki lub dawkę 30 ml podaje się dorosłym, dzieciom zaś – jedną tabletkę lub 10 ml. Lek przyjmuje się co pół godziny lub co godzinę, jednak wskazane jest nie więcej niż 8 dawek w ciągu doby.
Biegunkę u dzieci leczy się najczęściej bactrimem, septrimem lub resprimem, których dawki uzależnione są od ciężaru ciała. Kuracja trwa przeciętnie trzy dni.
Rozwolnienie od dawna leczono głównie ampiciliną, której działanie również przynosi upragnione skutki.