ALBA IULIA
Nad południowo-zachodnimi rubieżami Siedmiogrodu dominują imponujące fortyfikacje Alba Iulia (niem. Karlsburg lub Weissenburg, węg. Gyula Fehervar; potoczna nazwa używana przez okolicznych mieszkańców -Balgrad). Pierwsza osada w pobliżu rzeki Maruszy (Mures), między dzisiejszymi miastami Kluż i Deva, powstała w XII w. p.n.e., potem Dakowie wznieśli tu budowlę obronną zwaną Apoulon, a następnie Rzymianie przekształcili ją w warownię Apulum. Zniszczona przez wędrowne ludy, odrodziła się w VII w. n.e. jako częściowo słowiański Balgrad, czyli biały gród.
W latach 1542-1690 była to stolica Księstwa Siedmiogrodu, tutaj też w roku 1600 i ponownie w 1918 proklamowano unię Transylwanii z Rumunią.
Współczesna Alba Iulia, stolica okręgu Alba, słynie z najlepszych w tym kraju win musujących (rocznie produkuje się 3 mln butelek). Na zwiedzenie miasta w zupełności wystarczy kilka godzin.
Orientacja
Sąsiadujące ze sobą dworce kolejowy i autobusowy są oddalone od cytadeli o 2 km na południe. Jedzie się od nich dowolnym autobusem z napisem „centru” (0,20 $, płatne po wejściu) dwa przystanki do bulevardul 1 Decembrie, niedaleko Domu Kultury (Casa de Cultura). Idąc stąd prosto na wschód przez cytadelę, można w ciągu 15 minut zobaczyć niemal wszystko, co ciekawe.
Przechowalnia bagażu na dworcu kolejowym jest czynna całą dobę.
Informacje
Biura turystyczne – Biuro OJT w hotelu Transifoania, strada Iuliu Maniu 22, do niczego się właściwie nie przydaje (nie dysponuje adresami kwater prywatnych).
Biuro i punkt serwisowy Automobil Clubul Roman (tel.812485) znajdują się przy strada Republicii 64, niedaleko od cytadeli.
Pieniądze – Czeki podróżne można wymienić w oddziale BANC, koło Magazin Universal (pn.-pt. 9.00-13.00).
Poczta i telekomunikacja – Centrala telefoniczna (codz. 7.00-21.00) na Poczcie Głównej znajduje się przy Piaja Eroilor. Kierunkowy do Alba Iulia: 058.
Biura podróży Biuro CFR (pn.-pt. 8.00-17.00) mieści się przy strada Mojlor, naprzeciwko Magazin Universal.
Zwiedzanie
Strada Mihai Viteazul biegnie z dolnego miasta do podjazdu prowadzącego do bramy cytadeli Alba Carolina. Fortyfikacje w stylu Sebastiena Vaubana, z siedmioma bastionami i sześcioma bramami, zaprojektowane przez włoskiego architekta Giovanniego Viscontiego, wzniesiono w latach 1714-1741. Obelisk na wprost bramy upamiętnia powstanie chłopskie w 1784 r., na czele którego stali – więzieni tu później – Closca, Crisan i Horea. Cela tego ostatniego znajduje się nad bramą.
Idąc dalej prosto przez teren cytadeli, dochodzi się do dużego konnego pomnika Michała Walecznego (Mihai Viteazul), króla, który zjednoczył Rumunię (Wołoszczyznę, Mołdawię i Siedmiogród) po raz pierwszy w dziejach, lecz na krótko – w latach 1593-1601. 1 listopada 1599 zawitał on do Alba Iulia, świętując zjednoczenie trzech księstw pod swoim berłem. Rok później, po zdradzie jednego z generałów i zamordowaniu władcy, unia rozpadła się.
Pomnik stoi naprzeciwko Sali Zjednoczenia, gdzie 1 grudnia 1918 r. „Wielkie Zgromadzenie” podpisało jeszcze jeden akt o połączeniu Rumunii z Siedmiogrodem. Uroczystości przyglądało się wówczas około 100 000 Rumunów z Siedmiogrodu, Banatu i okręgu Mures.
Po drugiej stronie ulicy znajduje się Muzeum Zjednoczenia (zamkn. pn.), otwarte w 1888 r. Bogate zbiory historyczne mają opisy tylko w języku rumuńskim.
Zaraz za pomnikiem wznosi się katedra katolicka, zbudowana na miejscu romańskiego kościoła, zniszczonego podczas najazdu Tatarów w 1241 r. Leży tu wielu sławnych książąt Siedmiogrodu, m.in. Jan z Hunedoary (rum. Iancu de Hunedoara, węg. Janos Hunyady), który w 1456 r. pobił Turków pod Belgradem a wcześniej walczył z nimi pod Warną u boku polskiego króla Władysława.
Sąsiedni sobór, z 52-metrową dzwonnicą, zbudowano na koronację Ferdynanda I i Marii w 1921 r.
Noclegi i gastronomia
O kwatery prywatne jest trudno, a kemping Dintre Solcu, 3 km na południe od miasta, przy drodzy DNI, był zamknięty w chwili pisania.
Najtańszym hotelem jest Parc (tel.811723), strada Primaverii 4. Komfortowe pokoje z bezpośrednimi telefonami kosztują 23/29 $; W hotelu można liczyć na miłą obsługę; przyjmowane są karty Visa i MasterCard.
W pięciopiętrowym hotelu Transilvania (tel.812547), strada Iuliu Mniu 22, pamiętającym lata 60., za pokoje chcą aż 30/45 $. Hotelowa restauracja jest zadymiona, ale poza tym całkiem przyzwoita.
W dwunastopiętrowym hotelu Cetatea (tel.823804), po drugiej stronie miasta, Piata Unirii 3, jedynka/dwójka z łazienką kosztuje 26/40 $.
Podróż
Pociąg – Do Alba Iulia kursują bezpośrednie ekspresy z Timisoary, Aradu, Kluża, Sighisoary, Braszowa, Suczawy i Jass. Z Sybina (92 km, 3 godz.) jedzie się pociągiem osobowym z przesiadką w Vintu de Jos. Jadąc pociągiem osobowym z Sighisoary lub Kluża (albo w drugą stronę), czasami trzeba się przesiadać w Teius.
Autobus – Bezpośrednie autobusy z dworca w Alba Iulia kursują do Sybina (3 dziennie, 71 km), Kluża (2 dziennie, 96 km) i Oradei (1 dziennie, 243 km).